Merhaba Japonya.org okuyucuları! Bugün sizlerle sitenin 20 yıllık serüveninde karşılaştığımız en büyük teknik zorluklardan birini ve çözümünü paylaşmak istiyorum.
20 Yıllık Bir Baş Ağrısı: İki Ülke, Bir Site
Japonya.org’u kurduğumdan beri hep bir hayalim vardı: Hem Türkiye’deki Japonya meraklılarına, hem de Japonya’daki Türk topluluğuna hızlı ve güvenli bir platform sunmak. Kulağa basit geliyor değil mi? Ama işin içine internet altyapısı girince, durum hiç de öyle olmuyordu.
Şöyle düşünün: İstanbul’daki bir kullanıcı siteyi açtığında hızlı yüklenmesini istiyorsunuz. Aynı zamanda Tokyo’daki bir Türk öğrenci de siteye girdiğinde aynı hızı bekliyor. İkisini de mutlu etmek için ne yapmalısınız?
CDN: İyi Bir Başlangıç Ama Yeterli Değil
“CDN kullan!” diyenler çoktu. CDN yani Content Delivery Network, teoride harika bir çözüm. Dünyanın çeşitli noktalarında sunucular var, kullanıcı neredeyse en yakınından içerik alıyor. Kağıt üzerinde mükemmel, değil mi?
Ama gerçek hayatta durum biraz farklı. Geleneksel CDN’ler aslında sitenizin tüm dosyalarını tüm lokasyonlarda saklamıyor. Sadece statik dosyaları (resimler, CSS, JavaScript) ve daha önce o lokasyondan ziyaret edilmiş sayfaları önbelleklerine alıyorlar. Yani Japonya’daki CDN sunucunuzda sadece Japon ziyaretçilerin daha önce açtığı sayfalar var. Peki ya yeni bir sayfa eklediğinizde? O sayfa ilk kez ziyaret edilene kadar ana sunucunuzdan gelecek, yani yavaş yüklenecek.
Daha da önemlisi, Japonya ile Türkiye arasındaki mesafe ve internet altyapısı gerçekten zorlayıcı. Yaklaşık 9000 kilometre mesafe ve aralarında geçen veri paketi onlarca router’dan geçiyor. Bu da latency (gecikme) demek. Bir CDN kullandığınızda bile, ana sunucunuz ya Türkiye’de (o zaman Japonya’daki kullanıcılar çile çekiyor) ya da Japonya’da (o zaman Türkiye’deki ziyaretçiler bekliyor).
İşte 20 yıldır çözemediğimiz problem buydu! Daha gelişmiş bir sisteme ihtiyacımız vardı.
Etik Hackerlardan Gelen E-postalar
Bir de güvenlik meselesi vardı tabii. WordPress kullanıyorduk (hala da kullanıyoruz) ama sürekli güncellemelerle uğraşmak, eklentilerin güvenlik açıklarını takip etmek gerçekten yorucu bir işti.
Hatırlıyorum, bir dönem neredeyse her ay bir etik hackerdan e-posta alıyordum: “Merhaba, sitenizde şu güvenlik açığı var, düzeltmeniz gerekiyor.” Çok naziklerdi gerçekten, teşekkür ediyordum tabii ama içten içe “Yahu nerede bir açık varsa buluyorlar!” diye düşünüyordum.
Bazen tatile çıkıyorsunuz, gezmek istiyorsunuz ama aklınızın bir köşesinde “Acaba site emniyette mi? Saldırı yedi mi?” endişesi oluyor. WordPress yönetmek sanıldığı kadar kolay bir iş değil aslında.
TRT’de Japonya.org’u Anlatmak
Bu arada, yıllarca süren bu teknik mücadele sırasında bir ara TRT’nin bir programına konuk olmuştum. Japonya.org’un hikayesini, Türkiye-Japonya kültürel köprüsünü, topluluğumuzun faaliyetlerini anlatmıştık. O programa buradan ulaşabilirsiniz.
Programda topluluk faaliyetlerimizden, Japonca öğrenme etkinliklerimizden bahsederken, içimden “Keşke sitenin teknik altyapısı da bu kadar sorunsuz olsa” diye geçirdiğimi hatırlıyorum. 😄
Globaliser ile Tanışma
Globaliser’ın kurucusu Selim’le tanışmam aslında bir tesadüf değildi, çünkü Globaliser’ı ben kurdum! 😊 (Evet, bu yazıyı da ben yazıyorum.) Fakat şunu belirtmem gerek: Japonya.org kendi startup’ımın ürünlerini test ettiğim bir platform değildi. Tam tersine, Japonya.org’un 20 yıldır çözemediğim problemleri çözmek için Globaliser’ı geliştirdim diyebilirim.
Waseda Üniversitesi’nde okuduğum dönemde Japonya.org’u kurdum. O zamanlar sadece bir hobi sitesiydi. Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul’da Japonca konuşma toplantıları, origami atölyeleri, Japon yemekleri yeme etkinlikleri düzenliyorduk. Site bir topluluk haline gelmişti. Ama teknik altyapı sıkıntısı hiç bitmiyordu.
SpeedFirst WordPress Hosting: İki Ülke, Tek Çözüm
Globaliser’ın SpeedFirstWP WordPress Hosting çözümü tam da Japonya.org gibi siteler için tasarlandı. Geleneksel CDN çözümlerinin ötesine geçen bir sistem. Nasıl mı çalışıyor?
Gerçek Global Dağıtım: Siteniz sadece bir yerde değil, aynı anda birden fazla lokasyonda canlı oluyor. Japonya’da bir sunucu, Türkiye’de bir sunucu, hepsi eşzamanlı çalışıyor. Bu geleneksel CDN’lerin “önbellekte varsa hızlı, yoksa yavaş” yaklaşımından çok farklı.
Tam Sayfa Önbellekleme: Hermes Cache Pro teknolojisi sayesinde sitenizin her sayfası RAM’de (bellekte) saklanıyor. Disk okuma yok, WordPress’e her seferinde sorgu gönderme yok. Sonuç? Tokyo’dan da, İstanbul’dan da milisaniyeler içinde yanıt.
Güvenlik, Eklenti Olmadan: En sevdiğim kısım bu. Artık güvenlik eklentilerine güvenmiyoruz. Sistem mimarisi gereği, WordPress’in kendisi dış dünyaya açık değil. Yani hackerlerin saldırabileceği yüzey alanı baştan minimalize edilmiş. Login URL’si gizli, istediğim IP adreslerinden giriş yapabiliyorum sadece.
Sonuçlar: Neredeyse Aynı Hız!
Globaliser’a geçtikten sonra heyecan vericiydi açıkçası. İlk testleri yaptığımda gözlerime inanamadım:
- İstanbul’dan test: 0.1 saniye altında sunucu yanıt süresi, TTFB (Time to First Byte)
- Tokyo’dan test: 0.1 saniye altında sunucu yanıt süresi, TTFB
Fark 50 milisaniye! Yani kullanıcı açısından hissedilemez bir fark. 20 yıldır hayalini kurduğum şey nihayet gerçekleşmişti: Hem Türkiye’deki öğrenciler, hem Japonya’daki Türk topluluğu aynı hızda siteye erişebiliyordu.
Artık Tatile Gönül Rahatlığıyla Çıkabiliyorum
Güvenlik tarafında da rahatladım. Artık etik hackerlardan e-posta gelmiyor (ki zaten bir şey bulamıyorlar çünkü mimari olarak korunaklı). WordPress güncellemelerini zamanında yapamadığım dönemler oluyor, evet, ama sistem mimarisi sayesinde bu bir güvenlik riski yaratmıyor.
Geçen ay bir haftalığına tatile çıktım, telefonu tamamen kapattım. Döndüğümde hiçbir sorun yoktu. Site sapasağlam ayaktaydı, hız testleri mükemmeldi, hiçbir saldırı girişimi başarılı olmamıştı. İşte bu huzur!
Sonuç: WordPress Hosting Artık Bir Baş Ağrısı Değil
20 yıl önce Japonya.org’u kurarken hayalimde olan şey buydu: Japon kültürüne meraklı herkese, nerede olursa olsun, hızlı ve güvenli bir platform sunmak. Globaliser ile bu hayali gerçekleştirebildim.
Eğer siz de uluslararası bir kitleye hitap eden bir WordPress siteniz varsa ve “Neden bir ülkede hızlı ama diğerinde yavaş?” sorusunu soruyorsanız, artık cevabı biliyorsunuz: Gerçek global hosting gerekiyor, geleneksel CDN çözümleri tek başına yeterli olmuyor.
Siteler gibi insanlar da sınır tanımaz. Japonya’da yaşayan Türkler de, Türkiye’de Japonca öğrenen gençler de aynı bilgiye aynı hızda erişebilmeli. İşte bu felsefe ile yola çıktık 20 yıl önce, ve bugün teknoloji nihayet bizi yakaladı.
Bu arada, Japonya.org topluluğumuz hala aktif! Japonca öğrenmek, Japon kültürünü tanımak isteyenler için etkinlikler düzenliyoruz. Sitemizdeki forum bölümünden bize katılabilirsiniz.
Hızlı ve güvenli bir site sayesinde, artık teknik sorunlarla değil, topluluk faaliyetleriyle ilgilenebiliyoruz. Ve işte bu, teknolojinin asıl amacı değil mi?
じゃまたね！(Ja mata ne – Görüşürüz!)
